CineMove: Just Mercy ยุติธรรม…ยุติทำ…

“ทุก ๆ 9 คนที่โดนโทษประหารชีวิตในอเมริกา

มีหนึ่งคนที่ได้รับการพิสูจน์ว่าบริสุทธิ์ และถูกปล่อยตัว”

Just Mercy

ปี 1989 รัฐอลาบามาระหว่างขับรถกลับบ้านในช่วงค่ำ วอลเธอร์ แมคมิลเลียน ถูกนายอำเภอจับกุม เขาถูกเรียกขานว่า ‘จอห์นนี่ ดี’ ฆาตกรใจโหดที่ฆ่าเด็กสาวอเมริกันผิวขาวอย่างโหดร้ายด้วยคำให้การของอดีตนักโทษชายคนหนึ่งผิวขาวที่อ้างว่าตนเองร่วมกันก่อคดีจี้เงินในร้านซักรีดร่วมกับวอลเธอร์

ชายผิวดำที่มีครอบครัวที่อบอุ่น และเป็นที่รักของเพื่อนบ้านผิวสี พร้อมด้วยพยานยืนยันกว่ายี่สิบปากไม่มีน้ำหนักมากพอที่จะรับฟังอัยการรัฐส่งฟ้อง และจบลงด้วยคำพิพากษา วอลเธอร์มีความผิดจริง และต้องถูกโทษประหารชีวิตที่เหลือของวอลเธอร์อยู่หลังลูกกรงเหล็กในห้องแคบ ๆ และรอความตายในอาชญากรรมที่ตนเองไม่ได้ก่อ

ไบรอัน สตีเวนสัน ทนายความหนุ่มไฟแรงบัณฑิตทางกฎหมายจากรั้วฮาวเวิร์ดผู้หวังเปลี่ยนโลกนี้ให้ดีกว่าเดิม เขาขับรถเดินทางสู่ดินแดนต้องห้าม ‘รัฐอลาบามา’ ที่ ๆ คนดำไม่มีสิทธิเท่าเทียมตามที่ตราไว้ในรัฐธรรมนูญ ไบรอัน สนใจคดีของวอลเธอร์ และยิ่งสืบค้น เขายิ่งพบความไม่ชอบมาพากลของการจับกุมครั้งนี้

วอลเธอร์ คือ ‘แพะ’ ที่ถูกนายอำเภอ และอัยการเขต ‘บูชายัญ’

ฆาตกรฆ่าเด็กสาวผิวขาวก็คือ ไอ้มืดคนไหนก็ได้ในเมืองนี้ก็แค่รับผิดแทนพี่น้องผิวดำของแก นั่นคือสิ่งที่ไบรอันได้ยินมาจากบรรดานักโทษ

ยิ่งลงลึก ยิ่งเจอทางตัน!!!

ทางตันจากผู้มีอำนาจท้องถิ่น ผู้รักษากฎหมายที่กำลังใช้กฎของตนเองมาบังคับเหนือกฎหมาย หนทางชนะไม่ต่างจากหาเข็มเล่มหนึ่งในโรงยิมที่ปิดไฟมืดสนิท แต่ไบรอันไม่ยอมถอดใจแม่ไม่เคยสอนให้เขาถอดใจและยอมแพ้ให้ความอยุติธรรม

ไบรอันต้องทำให้ “ความยุติธรรม”เป็นสิ่งที่ถูกต้อง เพื่อลบล้าง “ความยุติทำ”

Just Mercy เป็นหนังที่ดัดแปลงจากเรื่องจริงว่าด้วยประเด็นที่เวลานี้กลายเป็นไฟลามทุ่ง‘เหยียดผิวสี’ เรื่องราวของการต่อสู้เพื่อทวงคืนความยุติธรรมให้แก่ชายผิวสีคนหนึ่ง ที่ไม่ได้ก่อคดีแต่ถูกจับและรับโทษประหาร! และบัณฑิตจบใหม่คนหนึ่งอยากเปลี่ยนแปลงโลกนี้ กำกับภาพยนตร์โดย ดัสติน แดเนียล ครีตตัน ชื่อนี้อาจไม่มีใครรู้จัก แต่ถ้าบอกว่าเขาคือผู้กำกับฮีโร่มาร์เวลเอเชีย Shang-Chi and the Legend of the Ten rings ที่จะออกฉายในปี 2021 น่าจะมีอะไรให้เชื่อได้ว่า เขาต้อง ‘มีดี’ ถึงได้เข้าตาเควิน ไฟกี

แดเนียล ครีตตัน ร่วมกับ แอนดริว แลนแฮม ร่วมกันดัดแปลงจากนิยายขายดีติดอันดับชื่อเดียวกับหนัง ที่เขียนโดย ไบรอัน สตีเวนสัน อลาบามาถูกหยิบยกขึ้นมาอีกครั้งในหนังเรื่องนี้ จนดูเหมือนว่าเมื่อเรานึกถึงอลาบามา แดนใต้ของอเมริกา มันมักจะมาพร้อมกับประเด็นกดขี่คนผิวสี ซึ่งมันอาจจะฝังลึกอยู่ในวัฒนธรรมและส่งผ่านกันทางการเพาะบ่มนิสัย จากรุ่นสู่รุ่น ถึงนำไปสู่ความอคติของมนุษย์ที่มีต่อเพื่อนร่วมโลกด้วยกันทั้ง ๆ ที่เมื่อเลือดในกายก็เป็นสีแดงเหมือน ๆ กัน

Just Mercy ให้ ไบรอัน สตีเวนสัน เป็นตัวแทนของคนดู พาพวกเราคนดูเข้าสู่โลกที่ คนขาวทำอะไรไม่เคยผิด และคนขาวคือความยุติธรรม

เราได้เห็นเจ้าหน้าที่รัฐแทบทุกระดับ เต็มไปด้วยความเกลียดชังต่อคนผิวสี ในทุกระดับ ต่อให้เป็นทนายความอย่างไบรอันก็ยังถูกเหยียดหยามศักดิ์ศรีได้เช่นกัน

หลาย ๆ ประเด็น วิพากษ์เรื่องการใช้กฎหมายกับคนผิวสี และสะท้อนให้เห็น คนผิวดำจำนวนไม่น้อยที่ถูกจับติดคุก ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้กระทำความผิด ความหดหู่อาจไม่เท่ากับ Missisippi Burning ด้วยความที่หนังปรับให้ทุกอย่างดูง่ายขึ้น ตามรสนิยมของคนยุคนี้ แต่ก็ยังสามารถเก็บประเด็นสำคัญ ๆที่หนังอยากจะบอกไว้ได้ เอาเป็นว่า ดูไปลุ้นไปไบรอันจะพาวอลเธอร์หลุดจากคดีได้อย่างไรเพราะมันไม่มีทางสำเร็จได้เลย

เริ่มฉายออร่าแล้วทั้งในภาพลักษณ์ และฝีไม้ลายมือ เรียกว่าเดินตามรอย วิล สมิธ ยิ่งกว่าลูกชายของเขาเสียอีก สำหรับ ไมเคิล บี. จอร์แดน ในบท ไบรอัน สตีเวนสัน ทนายความหนุ่ม แค่เห็นหน้าตาและความมุ่งมั่นเกินร้อย ถ้าคนดูเป็นคณะลูกขุนก็คงเทใจให้แล้ว ลับฝีไม้ลายมือกับหนังแนวนี้บ่อย ๆ ไม่ช้า บี. จอร์แดน ก็น่าจะมีที่ทางแบบขายทั้งฝีมือและหนังตลาดตามรอยรุ่นพี่อย่าง เดนเซล วอชิงตัน หรือ วิล สมิธ ไปได้ในที่สุด

เจมี่ ฟ็อกซ์ รับบทเป็น วอลเธอร์ แมคมิลเลียน ชายผิวดำหัวหน้าครอบครัวผู้กลายเป็นแพะรับบาป และต้องใช้ชีวิตที่เหลือในคุกแบบรอวันตายหลายต่อหลายฉากที่ฟ็อกซ์มาแบบ ‘น้อยแต่ได้มาก’ เล่นไม่ต้องเวิ่นเว้อ แต่ส่งผ่านไปถึงคนดูจนจับจิตจับใจได้ สมราคาอดีตนักแสดงนำชายออสการ์

บรี ลาร์สัน ร่วมแสดงในบทที่ไม่ต่างจากรับเชิญ แต่ก็ทำหน้าที่ได้ดีกับบท อีฟ ผู้ช่วยทนาย ที่มีหัวใจรักความเป็นธรรมเหมือนกัน

และก็อย่าได้แปลกใจหากจะเห็นบรรดานักแสดงผิวขาวในหนังเรื่องนี้เป็น ‘ไอ้เลว’ ไม่ว่าจะเป็นราฟ สเปลล์ ในบทอัยการเขต ทอมมี่ แชฟแมน ผู้คืนความสุขให้แก่คนในเมืองด้วยการจับคนดำมาลงโทษ

ทิม เบลก เนลสัน กับบท ราฟล์ เมเยอร์ส นักโทษที่ให้การซัดทอดวอลเธอร์ และ ไมเคิล ฮาร์ดิง ในบท นายอำเภอเทต ผู้ไม่รู้สึกรู้สาถ้าจะจับคนดำมาติดคุกให้หมดประเทศ

มีข้อมูลที่น่าตกใจคือ ทุก ๆ 9 คนที่โดนโทษประหารชีวิตในอเมริกา มีหนึ่งคนที่ได้รับการพิสูจน์ว่าบริสุทธิ์ และถูกปล่อยตัว เป็นอัตราความผิดพลาดที่น่าตกใจมาก ช่างต่างกับในหนังตำรวจจับผู้ร้ายที่เราดูกันเป็นประจำเสียเหลือเกิน

Just Mercy เป็นหนังแนว Court Room ที่คุณสามารถใช้เวลา 2 ช.ม. 17 นาที ทำให้เราได้คิดถึงการที่อเมริกาต้องมาเผชิญกับสถานการณ์อย่างที่เป็นอยู่ ก็เพราะความเกลียดชังและอคติที่มีต่อคนผิวดำ ที่มันฝังลึกอยู่มานานแสนนาน ที่สุดแล้วก็ไม่ต่างจากระเบิดเวลา หรือ ภูเขาไฟรอเวลาระเบิด

และเมื่อหันกลับมาดูรอบ ๆ ตัวเรา หลายคนกำลังทำตัวเป็นผู้พิพากษา และเฝ้าแต่หาแพะแบบ ‘วอลเธอร์’ ผ่านทางหน้าแพลตฟอร์มหนึ่งที่มีคนใช้งานเยอะที่สุดในโลก และมีแต่เรื่อง Toxic มากที่สุดใช่หรือเปล่า?

From the 60 Minutes Archives: The True Story Behind “Just Mercy”

เราเปลี่ยนแปลงโลกด้วยความคิดในหัวเพียงอย่างเดียวไม่ได้ แต่เราต้องมีความเชื่อมั่นในหัวใจ ความจริงอาจถูกบิดเบือนจากผู้ที่มีอำนาจได้ แต่ความจริงอีกนั่นล่ะที่ทำให้เรายืนหยัดต่อสู้กับความอยุติธรรมได้โดยมีความหวังเป็นตัวขับเคลื่อน

แต่ที่สุดแล้ว ‘ความเมตตา’ คือสิ่งที่สำคัญที่จะทำให้โลกเราน่าอยู่ดังคำที่ว่า ‘เมตตาธรรมค้ำจุนโลก’ความเมตตาจะ ‘ยุติ-ทำ’ เพื่อสร้างความ ‘ยุติธรรม’

Just Mercy (2019) Directed: Destin Daniel Cretton/Produced: Gil Netter/Starring: Michael B. Jordan, Jamie Foxx, Rob Morgan, Tim Blake Nelson, Rafe Spall, Brie Larson/Screenplay: Destin Daniel Cretton, Andrew Lanham/Based on Just Mercy: A Story of Justice and Redemption by Bryan Stevenson/Music: Joel P. West/Cinematograph: Brett Pawlak/Edited: Nat Sanders/Distributed byWarner Bros. Pictures/Running time: 137 mins.

ขอบคุณที่มาข้อมูล: IMDb, Wikipedia, Rotten Tomatoes, Youtube, Warner Bros.ขอบคุณที่มาภาพประกอบ: Prison Fellowship, News AKMI, Financial Times, Roger Ebert, Daily Express, The Atlantic, NBC News, Entertainment Focus, The Guardian, Financial Times, Amazon.co.uk, Twitter, CBS News, Moviepilot, Variety, Sky News

CineMove ถ้าคุณชอบดูหนัง ที่นี่จะมีรีวิวหนังให้คุณได้อ่าน มีสกู๊ปพิเศษตามแต่ละช่วงของภาพยนตร์เด่นที่น่าสนใจ